Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Ut alios omittam, hunc appello, quem ille unum secutus est. Quare hoc videndum est, possitne nobis hoc ratio philosophorum dare. Prave, nequiter, turpiter cenabat; Naturales divitias dixit parabiles esse, quod parvo esset natura contenta.
Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? Ratio quidem vestra sic cogit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt. Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Duo Reges: constructio interrete. Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. Non est igitur voluptas bonum. Sed vos squalidius, illorum vides quam niteat oratio.
Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis? Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Quis, quaeso, illum negat et bonum virum et comem et humanum fuisse? Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. Familiares nostros, credo, Sironem dicis et Philodemum, cum optimos viros, tum homines doctissimos. Tollitur beneficium, tollitur gratia, quae sunt vincla concordiae. Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem,
laudarem etiam;
Aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint. Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Nos autem non solum beatae vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum miseriarum. Suo genere perveniant ad extremum; Atque hoc loco similitudines eas, quibus illi uti solent, dissimillimas proferebas. Aufert enim sensus actionemque tollit omnem. Qui bonum omne in virtute ponit, is potest dicere perfici beatam vitam perfectione virtutis;
Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Sunt autem, qui dicant foedus esse quoddam sapientium, ut ne minus amicos quam se ipsos diligant. Nulla erit controversia.
Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? Non autem hoc: igitur ne illud quidem. Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio. Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. At hoc in eo M. Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Ille incendat?
Erit enim mecum, si tecum erit. Bonum incolumis acies: misera caecitas. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim. Quae est igitur causa istarum angustiarum? Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro;
Illud non continuo, ut aeque incontentae. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? Sed tamen est aliquid, quod nobis non liceat, liceat illis. Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. Etenim nec iustitia nec
amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur.
Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat. Itaque sensibus rationem adiunxit et ratione effecta sensus non reliquit. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur.